طلاق در خارج از کشور یکی از مهم‌ترین چالش‌های حقوقی پیش روی زوج‌ها به خصوص زوج‌های جوان است که به هر دلیلی رضایتی به زندگی مشترک ندارند و قصد دارند از هم جدا شوند. در بحث طلاق در خارج از کشور وقتی زوج و زوجه در ایران نیستند، با مجموعه‌ای از موضوعات روبرو هستیم.
طلاق توافقی در خارج از کشور
شما در خارج از کشور هستید و به هر دلیلی قصد دارید از همسر یا شوهر خود جدا شوید. زوجین که در خارج از کشور اقامت دارند، به منظور فرآیند جدایی، بایستی هر یک به وکلای جداگانه، وکالت برای طلاق بدهند. این وکالت باید به وکیل اعطا شود نه برادر و خواهر و عمه و خاله یا همکار!
زمانی‌که شما نسبت به انتخاب وکیل، توافق کردید، بایستی به سامانه میخک وزارت امور خارجه رفته و دو عدد وکالت‌نامه طلاق، یکی برای آقا و دیگری برای خانم تنظیم کنید.
مشخصات وکیل هر یکی از زوجین در وکالت‌نامه در سامانه میخک وزارت امور خارجه بایستی درج شده و اطلاعات هویتی هر یک نیز قید شود. پس از این‌که کد رهگیری دریافت کردید، به سفارتخانه ایران در کشور محل زندگی مراجعه و وکالت فیزیکی را دریافت نمایید. بایستی وکالت‌نامه و دیگر مدارک طلاق به وکیل ارسال شود تا در دادگاه، پرونده شما را پیگیری کنند.
بعد از دریافت حکم طلاق، مراتب در دفترخانه رسمی ثبت شده و مدارک معتبر مثل سند طلاق و شناسنامه با مهر طلاق برای زوجین ارسال خواهد شد تا به تایید وزارت امور خارجه ایران رسیده و به اطلاع سفارت برسد.
طلاق توافقی به معنای موافقت زن و شوهر برای جدا شدن است و توافق روی موضوعاتی مثل مهریه، نفقه، حضانت فرزند و استرداد جهیزیه خواهد بود که مسائل حقوقی تخصصی خاص خود را دارد.
این‌که زوجین توافق کنند که مهریه را ببخشند و نفقه نیز بخشیده شود، مقوله شخصی است که به زوجین بستگی دارد. می‌توان بخشی را بخشید و بخشی را طلب کرد. اگر فرزند هم داشته باشند، می توانند تعیین کنند که حضانت با کیست.
طلاق یک طرفه ایرانیان مقیم خارج از کشور
اگر زوجه خواهان طلاق باشد اما زوج مخالف
در این حالت، درخواست زوجه بایستی در سامانه میخک وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، ثبت و کد رهگیری دریافت کند. دلایل زوجه بایستی یکی از دلایل ۱۲گانه مربوط به شروط ضمن عقد یا عسر و حرج باشد را به دادگاه اعلام کند و دادخواست طلاق یک طرفه تنظیم شود.
اگر شما در ایران بوده و دادخواست طلاق دادید و به نتیجه رسیده باشد، گواهی طلاق به پیوست سایر مدارک بایستی به وکیل خود در ایران پست کنید. دقت کنید که رای دادگاه خارج از کشور، تنها در صورتی برای محاکم قضایی جمهوری اسلامی ایران، اعتبار قانونی دارد که شرایط عرف و قانونی و شرعی طلاق در ایران رعایت شده باشد. در غیر این صورت، طلاق، فاقد اعتبار قانونی و قضایی در ایران است.
حکم دادگاه خارجی در مورد طلاق بایستی به عنوان یک مدرک مثبت برای پیشرفت پرونده در نظر گرفته شود و شرط لازم یا شرط کافی برای پذیرش یا قطعی بودن طلاق شما در جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.
اگر زوجه خواهان طلاق است اما زوجه با طلاق مخالفت می‌کند
اگر زوجه با طلاق مخالف است، بایستی زوج، وکالت نامه طلاق را تهیه کرده و برای وکیل خود ارسال کند. اسناد و دلایل منطقی برای طلاق بایستی پیوست وکالت نامه باشد. اثبات تقاضای طلاق، بایستی مستند و مستدل باشد تا وکیل قادر باشد که دادخواست طلاق را تنظیم کند.
حقوق مالی زن بعد از طلاق، اهمیت دارد و باید به آن توجه کنید.
مدارک لازم برای ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور
هموطنان مقیم خارج از کشور به منظور ثبت رویداد طلاق، بایستی خود یا وکیل قانونی آن‌ها بر اساس نوبتی که از پیش تعیین شده ، به سفارت جمهوری اسلامی در کشور محل زندگی مراجعه کنند. فهرست مدارک به شرح زیر است:
- برگه جاری شدن ضیغه شرعی طلاق که بایستی توسط یک مرکز اسلامی که توسط سفارت جمهوری اسلامی ایران مورد تایید است، صادر شده و یک رونوشت از سند طلاق شرعی هم ضمیمه باشد.
- رونوشت و اصل شناسنامه زوجین
- عکس ۳ در ۴ که پشت نویسی شده باشد
- عکس خانم بایستی با حجاب اسلامی باشد.
- اصل حکم طلاق صادره از دادگاه کشوری که در آن اقامت قانونی دارند
- ترجمه فارسی حکم طلاق بایستی ضمیمه پرونده باشد.
- اصل سند ازدواج زوجین به همراه رونوشتی از آن
طلاق زوج و زوجه که در کشورهای مختلف ساکن هستند
وقتی زوج و زوجه در کشورهای مختلفی ساکن هستند و در یک کشور اقامت ندارند، بایستی درخواست آن ها به صورت تفکیک شده از طریق سامانه میخک وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران یا سامانه ثنا (ثبت نام الکترونیک) مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه، پیگیری شود. هر یک بایستی وکالت نامه را تنظیم کرده و ثبت کنند و از طریق وکیل، پیگیر فرآیند باشند.
قوانین کنسولی در کشورهای محل اقامت زوجین و زمان دریافت وکالت نامه، حتما متفاوت است و باید به آن دقت شود
مهریه در خارج از کشور برای ایرانیان خارج از کشور
از مهم‌ترین مقولات در امر طلاق ایرانیان خارج از کشور، مساله مهریه است. اگر زوجه قصد داشته باشد تا مهریه خود را با اجرا بگذارد در کشوری خارج از ایران، اما همسرش در ایران، مالی ندارد، لذا امکان پیگیری نمودن مهریه نیست. چون در صورتی پرونده مهریه قابل بررسی است که مرد در ایران، اموال و دارایی داشته باشد.
اگر مردی در خارج از ایران، دارای اموالی است، زن نمی تواند درخواست مهریه از اموال مرد خارج از ایران بدهد. مرجع قضایی ایران، در مورد اموالی که مرد در خارج از کشور دارد، قادر به پیگیری و اقدام قانونی نیستند. البته بحث اینترپل ربطی به این موضوع پیدا نمی کند.
تقسیم اموال در خارج از کشور
بعد از طلاق، بایستی دارایی یا بدهی زن و مرد بین هر دو آن ها تقسیم شود. در ایران هم برای طلاق از طرف مرد، قانون تقسیم اموال پس از طلاق، اجرا می شود.
حق طلاق در خارج از کشور
طبق قانون خانواده در ایران، حق طلاق از نظر قانونی، با زوج است. او قادر است تا این حق را با اعطای یک وکالت به همسرش واگذار کند. زنی که در خارج از کشور ساکن است و دارای حق طلاق از طرف همسر، بایستی به وکیل در ایران وکالت اعطا کند. یک وکیل به جای خود و دیگری به جای همسر تا به پرونده طلاق رسیدگی شود.
در هیچ مرحله دادرسی، حضور زوج و زوجه الزامی نیست.
آزمایش عدم بارداری زن، از اسناد مهم برای تنظیم صدور رای طلاق از طرف قاضی و جاری شدن صیغه طلاق از طرف سردفتر است. زنی که در خارج از کشور زندگی می کند، بایستی در آزمایشگاه معتبر مورد تایید، به منظور عدم بارداری آزمایش دهد. نتیجه آزمایش بایستی برای وکیل طلاق توافقی در ایران ارسال شود و ترجمه رسمی شده تا حکم نهایی طلاق صادر و در دفتر ثبت شود.
همه مراحلی که در دادگاه طی می شود، به منظور دریافت رای طلاق یا همان دادنامه خواهد بود. دادنامه یعنی مجوز جاری شدن صیغه طلاق در میان زوجین که در دفاتر رسمی ثبت طلاق صورت می گیرد.
طلاق غیابی در خارج از کشور
اگر یکی از زن و مرد، برای طلاق اقدام کرده و همسرش در مراحلی از پرونده حاضر نشود و اقدامی نسبت به ابلاغیه های طلاق اقدام ندهد، طلاق یک طرفه خود به خود به طلاق غیابی تغییر خواهد یافت. لذا یک سری استعلام از اداره گذرنامه و سایر ادارات به تشخیص دادگاه اخذ می شود تا از مفقود الاثر بودن خواندن، اطمینان لازم کسب شود.
سپس رای طلاق غیابی صادر می شود. همه مراحل تخصصی طلاق غیابی خارج از کشور توسط وکلای مجرب رادگام انجام می شود. طلاق غیابی از طرف مرد و طلاق غیابی از طرف زن هر یک روند و شرایط خاص خود را دارد.
طلاق غیابی خارج از کشور به تقاضای زوج
در این حالت، حق طلاق یا وکالت در طلاق از نظر قانون خانواده در ایران، با مرد بوده و اگر زن، خارج از کشور باشد و همسرش در داخل کشور باشد، بر اساس این قانون، حق طلاق با زوج خواهد بود. زوج قادر است که از کشور محل اقامت خود، برای یکی از بستگان یا وکیل طلاق، یک نماینده طلاق ارسال کرده و از این مسیر، دادخواست طلاق را ثبت نماید.
در صورتی که زوجه، مقیم خارج از کشور باشد، زوج باید به دادسرای کشور محل اقامت رجوع کرده و حکم طلاق غیابی خارج از کشور را به درخواست خود از دادگاه دریافت نماید. سپس با دادن تقاضای تنفید طلاق، آن را تنفید نماید.
